BENG, Paris Proof en De Nieuwe Norm; deze verduurzamingsprogramma’s hebben als gemene deler dat zij de verduurzaming van de gebouwde omgeving moeten versnellen. Maar waar zitten nu juist de overeenkomsten en hoe groot zijn de onderlinge verschillen?

BENG (bijna energieneutraal gebouw) vervangt in 2020 de EPC (energieprestatiecoëfficiënt) voor alle nieuwbouw in Nederland. Nieuwe overheidsgebouwen moeten zelfs al vanaf 1 januari 2019 aan de BENG-eisen voldoen. Een van de drie BENG-eisen heeft betrekking tot het maximaal gebouwgebonden energieverbruik. Tel hiervoor de energie die nodig is voor verwarming en koeling bij elkaar op. Bij utiliteitsgebouwen, zoals een kantoor of school, moet ook de energie voor verlichting meegerekend worden. Het totaal van deze optelsom mag niet meer dan 50 kWh per m2 per jaar bedragen.

Gebouw- en gebruikersgebonden

Bij de verduurzaming van bestaand utilitair vastgoed is BENG niet van toepassing, maar kan er gekeken worden naar Paris Proof. Onder het mom van ‘minder slecht doen is niet meer goed genoeg’ riep de Dutch Green Building Council (DGBC) dit programma in het leven. Toch stelt Paris Proof geen eisen aan de maximale energiebehoefte van het gebouw. Wordt het bestaande kantoorgebouw langs de meetlat van De Nieuwe Norm van Kantoor vol Energie gelegd, dan mag de maximale GGE ‘slechts’ 35 kWh per m2 per jaar omvatten. Er wordt namelijk onderscheid gemaakt tussen gebouwgebonden energiegebruik en gebouw afhankelijke gebruikersgebonden energiegebruik (GAGE) en gebruikersapparatuur (GA), zoals liften en buitenverlichting.

Fossiel energiegebruik

Waar de drie verduurzamingsprogramma’s ook in verschillen is het maximaal primair fossiel energiegebruik. Alleen bij een BENG-pand is dit toegestaan. Duidelijk is dat de doelstelling om geen CO2 meer te produceren erom vraagt om enkel duurzaam opgewekte energie in te zetten.

Hernieuwbare energie

Ook als het gaat om hernieuwbare energie zijn er duidelijk verschillen te vinden. Zowel De Nieuw Norm als BENG stellen als eis dat de hoeveelheid op locatie opgewekte energie minimaal 50% van het totale energieverbruik bedraagt. Paris Proof stelt geen eisen aan het aandeel hernieuwbare energie dat op locatie moet worden opgewekt.

Elders opgewekte energie mag volgens Paris Proof maximaal 50 kWh per m2 per jaar bedragen. De Nieuwe Norm voorziet juist in een beperking in procenten: maximaal 50% van de totale energiebehoefte mag elders opgewekt worden, ofwel 25 kWh per m2 per jaar. Bij BENG wordt de omvang van de restbehoefte niet beperkt of gedefinieerd.

Extra invulling of stappen

Waar BENG nog een extra stap vereist om volledig onafhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen en Paris Proof nog extra invulling vereist bij de verschillende eisen, lijkt De Nieuwe Norm dankzij zijn strenge eisen lastig om aan te voldoen. Maar juist deze zware eisen moeten een progressieve aanpak van meer energiereductie mogelijk maken. Immers, de bestaande kantoorgebouwen zullen ook in 2050 nog in gebruik zijn.

Schematisch overzicht van de verschillende eisen

* De Nieuwe Norm ging uit van 10 kWh/m2.jaar en 0,1 GJ/m2.jaar voor de warmtevraag. 0,1 GJ staat gelijk aan 27,78 kWh. Vanaf 2018 is dit bij elkaar naar beneden afgerond op 35 kWh/m2.jaar.
Eis BENG Parisproof De Nieuwe Norm
1 Maximaal Gebouwgebonden Energiegebruik gebouw (GGE): verwarmen, koelen en verlichting 50kWh/m2.jaar Geen eis 35kWh/m2.jaar *
2 Gebouw Afhankelijke Gebruikersgebonden Energieverbruik (GAGE) + Gebruikers Apparatuur (GA) Geen eis Geen eis 15kWh/m2.jaar
3 Maximaal primair fossiel energiegebruik t.b.v. GGE 25kWh/m2.jaar 0kWh/m2.jaar 0kWh/m2.jaar
4 Aandeel hernieuwbare energie t.b.v. GGE op locatie opgewekt Min. 50% Geen eis n.v.t.
5 Aandeel hernieuwbare energie t.b.v. GGE, GAGE en GA op locatie opgewekt n.v.t. Geen eis Min. 50%
6 Aandeel hernieuwbare energie elders opgewekt t.b.v. GGE, GAGE en GA n.v.t. Maximaal 50kWh/m2.jaar Max. 50%

Voorbeelden uitwerking BENG – Paris Proof en De Nieuwe Norm

Voorbeeld 1: Voldoet aan BENG
Ondanks een laag energieverbruik GGE resteert er een hoge gebruikersafhankelijke energiebehoefte, waarvan niet is bepaald dat deze hoeveelheid energie uit hernieuwbare bronnen afkomstig moet zijn. Ook blijft het toegestaan om 50% van de GGE te betrekken uit fossiele energie. Er ontstaat geen uitdaging voor de gebruikers om te besparen op hun energieverbruik.
Eis Omschrijving Verbruik in kWh/m2.jr BENG Paris Proof De Nieuwe Norm
1 Gebouwgebonden Energie (GGE) 48 (<50) n.v.t. (>35)
2 Gebouw Afhankelijke Gebruikersgebonden Energieverbruik (GAGE) + Gebruikers Apparatuur (GA) 75 n.v.t. n.v.t. (>15)
Totale energiebehoefte 123 n.v.t. n.v.t. (>50)
3 Aandeel hernieuwbare energie op locatie opgewekt 25 (25/48>50%) n.v.t. (= 50% van 50 kWh)
4 Gebruik van fossiele energie GGE 23 (23/48<50%) (>0) (>0)
5 Gebruik van fossiele energie GAGE en GA 75 n.v.t. (>0) (>0)
6 Duurzaam opgewekte energie van elders 123 – 25 – 23 = 75 n.v.t. (>50) (>25)
Voorbeeld 2: Paris Proof
Door de eis die is gesteld aan de maximale hoeveelheid duurzame energie die van elders toegeleverd mag worden, ontstaat er een forse uitdaging voor het gebouw en voor de gebruikers om binnen de energiebundel’ te functioneren. Een relatief groot deel van de opgave (maximaal 50 kWh/ m2.jaar wordt verlegd naar de omgeving.
Eis Omschrijving Verbruik in kWh/m2.jr BENG Paris Proof De Nieuwe Norm
1 Gebouwgebonden Energie (GGE) 42 (<50) n.v.t. (>35)
2 Gebouw Afhankelijke Gebruikersgebonden Energieverbruik (GAGE) + Gebruikers Apparatuur (GA) 38 n.v.t. n.v.t. (>15)
Totale energiebehoefte 80 n.v.t. n.v.t. (>50)
3 Aandeel hernieuwbare energie op locatie opgewekt 30 (30/42>50%) n.v.t. (> 50% van 50 kWh)
4 Gebruik van fossiele energie GGE 0 (0/42<50%) (=0) (=0)
5 Gebruik van fossiele energie GAGE en GA 0 n.v.t. (=0) (=0)
6 Duurzaam opgewekte energie van elders 80-30 = 50 n.v.t. (=50) (>25)
Voorbeeld 3: De Nieuwe Norm
Door de eisen die zijn gesteld aan de maximale hoeveelheid duurzame energie die gebruikt mag worden door zowel het gebouw als door de gebruiker, ontstaat er afhankelijkheid en noodzaak tot samenwerken tussen de eigenaar en de gebruiker. Vrijwel de gehele opgave blijft bij het gebouw zelf en slechts een beperkt deel (maximaal 25 kWh per m2 per jaar) wordt verlegd naar de omgeving om gebruik te maken van lokale duurzame energievoorzieningen.
Eis Omschrijving Verbruik in kWh/m2.jr BENG Paris Proof De Nieuwe Norm
1 Gebouwgebonden Energie (GGE) 33 (<50) n.v.t. (<35)
2 Gebouw Afhankelijke Gebruikersgebonden Energieverbruik (GAGE) + Gebruikers Apparatuur (GA) 12 n.v.t. n.v.t. (<15)
Totale energiebehoefte 45 n.v.t. n.v.t. (<50)
3 Aandeel hernieuwbare energie op locatie opgewekt 25 (25/33>50%) n.v.t. (25/45>50%)
4 Gebruik van fossiele energie GGE 0 (0/33< 50%) (=0) (=0)
5 Gebruik van fossiele energie GAGE en GA 0 n.v.t. (=0) (=0)
6 Duurzaam opgewekte energie van elders 45 – 25 = 20 n.v.t. (<50) (20/45<50%)