Enkele jaren geleden liet ik in een interview in het KvE-magazine optekenen dat het verduurzamen van kantoren een grote vlucht gaat nemen. Tegelijkertijd voegde ik er direct aan toe dat het allemaal nog erg langzaam gaat. Veel te langzaam.

Hierin is helaas nog weinig tot geen verandering gekomen. Het mag allemaal best wel een tandje sneller. Waar ik echter wel beweging zie, is in het besef bij grote beleggers dat het niet alleen anders kan, maar vooral ook anders moet. Waar we nog niet zo gek lang geleden bij wijze van spreken de deur werden gewezen als we onderwerpen als energietransitie en verduurzaming aansneden, wil men er nu meer over weten. Wat ik ook zie is dat vastgoedbeleggers steeds meer initiatief nemen om ook het bestaande vastgoed te verduurzamen. Energie is belangrijk, gezondheid in gebouwen wordt steeds belangrijker. Maar ook een trend dat gebouwen steeds leuker en flexibeler worden.

Hier geen ingewikkelde huurcontracten met tig algemene bepalingen, geen lange huurtermijnen van 5 jaar, geen gedateerde verhuurbrochures. Voorbeelden van dit soort leuke gebouwen in Den Haag zijn de Caballerofabriek en de BINK36 waar we overigens zelf in zitten. Maar ook grote corporates zoeken voor de huisvesting steeds meer aantrekkelijke gebouwen. Vandaar de waanzinnig snelle ontwikkeling van Spaces, Wework, Tribes en inmiddels ook YourStudio.

Middels de funderingspalen halen we bodemenergie uit de grond en daarmee kunnen we voor een groot deel de panden verwarmen of koelen.

We merken inmiddels bijna dagelijks dat beleggers voorzichtig beginnen met het formuleren van een visie op duurzaam vastgoed. En ook een begrip als Paris Proof beginnen ze langzaam maar zeker te begrijpen. Een energieverbruik van maximaal 50 kWh per vierkante meter om het predikaat van Paris Proof in de wacht te slepen is voor velen ongetwijfeld nog een hele toer. Tegelijkertijd zien we nu ook al ontwikkelaars die met een energieverbruik van maximaal 25 kWh per vierkante meter aan de slag gaan. Goed voorbeeld doet naar mijn idee goed volgen. Zo zijn we bijvoorbeeld voor een partij in hartje Amsterdam bezig met het verduurzamen van grachtenpanden. Middels de funderingspalen halen we bodemenergie uit de grond en daarmee kunnen we voor een groot deel de panden verwarmen of koelen.

Hoe meer van dit soort voorbeeldprojecten er komen, hoe meer navolging het krijgt. Wat daarbij overigens opvalt is dat het de opdrachtgevers helemaal niet meer primair om de businesscase in de vorm van terugverdientijden gaat. Het gaat vooral om het creëren van gezond en comfortabel vastgoed dat weer voor zeker 75 jaar toekomstbestendig is. Aantrekkelijk vastgoed zonder CO2 -uitstoot en met meer (gebruikers)waarde. Kijk, en dan zijn we niet alleen écht in beweging maar ook nog eens op de goede weg.