Voor Aukje Kuypers, algemeen directeur van technisch dienstverlener Kuijpers was 2018 een enerverend jaar. Het bedrijf breidde opnieuw flink uit, staat midden in de energietransitie. Erkenning voor haar positie aan het hoofd van het bijna 100-jaar oude familiebedrijf was  er ook:  In maart werd ze uitgeroepen tot Zakenvrouw van het Jaar. Ondertussen zette het bedrijf flinke stappen op weg naar een duurzame bedrijfshuisvesting van Kuijpers in Den Bosch. Een interview over duurzaamheid, het hebben van ambities en de noodzaak van realistische stappen. “Het is leuk, leerzaam en niet altijd gemakkelijk.”

Vorig jaar besloot Kuijpers mee te doen aan het programma Gebouw vol Energie. Voor de twee bedrijfspanden in Den Bosch waren we overigens al voornemens om deze te renoveren. “Wat dat betreft kwam het programma van Gebouw vol Energie op het juiste moment”, vertelt Kuypers.

Hoe ver zijn jullie nu?

“Inmiddels is het programma van eisen opgesteld en hebben we een shortlist van architecten bepaald. Kortom, we zijn er klaar voor om in het komende jaar flinke stappen te zetten.”

In de voorbereiding op deze renovatie hebben jullie de lat hoog gelegd. Energieneutraal, aandacht voor circulariteit en bovenal twee gezonde en comfortabele gebouwen. Is dat nog steeds het doel?

“In het begin hebben we enorm zitten dromen. Dat is denk ik ook goed om helder te krijgen wat je precies wilt. Vervolgens bleek uit een analyse dat, wanneer we alles tot in de perfectie zouden doorvoeren, daar een fors prijskaartje aan komt te hangen. En dan heb ik het dus niet alleen over de aanpassingen om de panden energieneutraal te maken maar ook over het opwekken en circulariteit.

Tegelijkertijd hebben we meerdere petten op. Als familie zijn we eigenaar van de panden en als bedrijf zijn we er gebruiker van. Dus de gebruiker/eigenaar discussie speelt bij ons volop. De gehele renovatie zou twee keer zoveel gaan kosten als wat de panden destijds in de aanschaf hebben gekost. Dat bracht natuurlijk de discussie op gang of het niet verstandiger is om de panden te slopen en nieuw te bouwen.”

Een voor de hand liggende keuze.

“Dat willen we toch niet omdat we juist willen laten zien dat gebouwen uit de jaren zeventig en tachtig best wel goed verduurzaamd gerenoveerd kunnen worden. Er zijn zoveel quick wins te behalen, waarmee je een enorme stap kunt zetten naar verduurzaming, zonder dat het prijskaartje dusdanig oploopt dat het niet meer verantwoord is.  

Dus we moeten er nu voor zorgen dat het een goed verhaal wordt. Niet eens zozeer in showcase en alles bling, bling en top of the bill maar wel een showcase waarin we aantonen dat het met een nuchtere, pragmatisch blik wel kan.”

Jullie hebben nu je dromen aangepast?

“We gaan wat minder aan circulariteit doen. Maar gezondheid, klimaat en comfort blijven de belangrijkste uitgangspunten. Verder willen we zo energieneutraal mogelijk zijn. We hebben al pv-panelen op het dak liggen en we zijn  met led bezig, maar we willen toch ook nieuwe technieken in het pand brengen die dan voornamelijk in de categorie showcase en testcase zitten. Dan kijken we of we wat met leveranciers op dat punt kunnen bereiken zodat we het budgetneutraal kunnen doen en zij de mogelijkheid krijgen om nieuwe technieken uit te proberen en verder te brengen.”

De nuchtere conclusie is  dat een transformatie waar je  de lat op het hoogste niveau legt nog niet rond te rekenen is. Hoe komt dat?

“Een goede vraag. Het ultieme is inderdaad nog niet rond te rekenen. Als we het bijvoorbeeld hebben over circulair moeten we niet vergeten dat die panden niet circulair ontworpen zijn. Met andere woorden, je probeert iets te doen met iets wat daarvoor niet is ontwikkeld. In ons geval kunnen we de plafondplaten voor de isolatie gebruiken. Op zich natuurlijk een hartstikke goed idee maar als dat alles is wat je kunt krijgen is dat niet zo diepgaand. We willen hier toch mee aantonen dat je dit soort panden kan verduurzamen.”

Tegelijkertijd klinkt het ontmoedigend voor eigenaren van commercieel vastgoed?

“Integendeel. Er is veel bereikbaar op dit gebied zonder weg te zweven naar het onhaalbare. De opgave is aan de ene kant gigantisch maar aan de andere kant ook wel haalbaar. Met het goed inregelen van installaties kunnen veel bedrijven en organisaties al een flinke energiereductie realiseren. Ook komt de Label C verplichting er aan en je ziet partijen daar nu toch wel mee aan de gang gaan.

Er zijn al voorbeelden van panden die van het gas gaan. Daarbij gaan partijen meer  samenwerken en hun krachten bundelen. Zo zag ik bijvoorbeeld laatst op LinkedIn het bericht voorbij komen dat er nu 485 energie coöperaties zijn. Dat waren er vorig jaar nog maar 85. Kortom, er is een stille revolutie aan de gang dat mensen elkaar beginnen op te zoeken.”

In een eerder interview in KvE-magazine zei je te verwachten dat dit traject gaat helpen om je uit de comfortzone te trekken. Is dat gebeurd?

Dat is absoluut gelukt. Het is duidelijk geen simpel  project. Je realiseert je hierdoor ook wat dit voor je klanten betekent.”

Hoe bedoel je dat?

“Zo heeft het ons ook inzicht gegeven waardoor we onze klanten beter kunnen adviseren. Dat heeft ons zelf al een opdracht opgeleverd voor een nog complexer vraagstuk dan dat van ons omdat het hier ook om een monumentaal pand gaat.

Vanuit onze ervaring zetten we niet alleen onze technische expertise in maar nu ook onze bouwkundige kennis. Bij de klant hebben we een aantal scenario’s neergelegd variërend van bouwkundig isoleren en minder op techniek of volop techniek en minder aanpassingen in de bouwkundige schil. Een opdracht op deze wijze aanvliegen hadden we nooit gedaan, als we niet zelf ook in die situatie hadden gezeten. Dus het traject brengt ons nieuwe dingen. Het is leuk, leerzaam en niet altijd makkelijk.”

Hoe kijk je op afgelopen jaar terug?

“Het is een interessant en intensief traject geweest. We hebben bijvoorbeeld ook alle mensen die in de twee panden werken erbij willen betrekken. En dat is nog niet zo gemakkelijk. Mensen willen toch soms sneller dan je kan. Of er kwam een reactie als ‘oh we gaan aan de slag, welk plan ligt er?’ Dan moesten we uitleggen dat we samen het plan gaan maken.” doen.”

En straks dan de uitvraag. Weer spannend natuurlijk?

“Dat doen we ook iets anders dan we aanvankelijk voor ogen hadden. Op basis van de uitgangspunten wilden we de markt vragen met oplossingen te komen. Gedurende de voorbereiding  werd duidelijk dat onze situatie daarvoor toch minder geschikt is. Qua omvang is het project namelijk te klein om voor voldoende partijen interessant genoeg te zijn en daardoor de nodige creativiteit mee te nemen. Ook vinden we het niet verantwoord om daar een heleboel partijen aan te laten rekenen en uiteindelijk één partij de opdracht te geven. Je gaat dan toch een heleboel creativiteit verspillen.

Dat vinden we in het kader van verantwoord opdrachtgeverschap niet passen. Nu gaan we aan de hand van de shortlist die we hebben opgesteld een architectenuitvraag doen en daarna consortia of samengestelde teams vragen om met een invulling van de architectenimpressie te komen.”

Tot slot je uitverkiezing tot Zakenvrouw van het jaar 2018.

“Mooi hé?”, zegt ze lachend. “Ik vond het echt geweldig en zie het als een supererkenning voor waar we hier met elkaar mee bezig zijn. De timing was voor ons perfect. De verduurzaming van de bestaande omgeving is hot en er spelen heel veel zaken. Kortom, allerlei onderwerpen die onze missie kracht bij zetten. En door de award word ik nu veel gevraagd om over het bedrijf te vertellen waardoor we nog zichtbaarder worden als een onderneming die echt werk maakt van de verduurzaming.”

ValueCase

Kuijpers heeft met een team van zes mensen de ValueCase aanpak van Kantoor vol Energie doorlopen. In vijf sessies is de ambitie ten aanzien van het huisvestingsvraagstuk van Kuijpers inzichtelijk gemaakt. Vervolgens zijn er nog vijf bijeenkomsten geweest om de uitvraag naar de markt scherp te krijgen.