Een ideale plek om er het eerste EETcafé van het jaar te houden. Dat vindt Wytze Kuijper van Kantoor vol Energie van de KGG-campus in Veenendaal waar woensdag 11 april het evenement plaatsvond. Het voormalige kerkgebouw is van de Koninklijke Ginkel Groep. “Dit is de plek waar inspiratie en kennis elkaar ontmoeten”, aldus Wytze Kuijper. Het EETcafé ging dit keer over het belang van Human Facility Management.

“Dit thema”, zo trapte Kuijper de middag af, “is eigenlijk tijdens het vorige EETcafé in december geboren. Toen werd immers helder naar voren gebracht dat een duurzaam, comfortabel kantoor bijdraagt aan een beter imago van de gebruiker en zorgt voor een plek waar medewerkers graag willen werken. Bij uitstek onderwerpen waar HRM een rol in speelt. Gebouwen hebben nu eenmaal een diepgaande impact op hoe we ons voelen, gezondheid, productiviteit, welzijn en geluk.”

Foto: Wytze Kuijper opent als ‘spreekstalmeester’ het EETcafé.

Drie van de vier sprekers onderbouwden met hun visie deze stelling. Zo geeft Boy Lokhoff, ceo & co-founder van Healthy Workers uit Amsterdam concreet inzicht in wat een gebouw met de mensen, die daar werken, doet. “De optimale werkomgeving is inderdaad een belangrijke succesfactor van een bedrijf”, benadrukte Lokhoff. “De vraag is alleen wat is optimaal. En het beantwoorden van die vraag is ook voor elke werknemer verschillend.”

“Veel gebouweigenaren willen iets met hun gebouw en willen investeren in de werkomgeving. Door ons onderzoek kan je dat dus heel gericht doen”

Om het welbevinden van een gebouw in kaart te brengen heeft Lockhoff een bijzonder concept ontwikkeld. Aan de hand van sensoren die zijn bedrijf in een gebouw aanbrengt meet Healthy Workers de luchtvochtigheid, het geluid, C02, temperatuur en de vervuilende stoffen in de lucht. “Dat zijn zeg maar de harde gegevens van het gebouw. De zachte informatie komt van de medewerkers die korte vragen krijgen over het binnenklimaat.”


Foto: Boy Lokhoff, ceo & co-founder van Healthy Workers

De werknemers krijgen via een app toegang tot de meetgegevens en de vragen. “Uiteindelijk rollen hier dus gemiddelden uit. Die gegevens analyseren wij en aan de hand daarvan geven wij inzicht in de productiviteit, welzijn en stressfactoren op de werkvloer. Veel gebouweigenaren willen iets met hun gebouw en willen investeren in de werkomgeving.

Door ons onderzoek kan je dat dus heel gericht doen.”  Lokhoff benadrukte dat behalve facilitymanagers, die dus echt over het gebouw gaan, ook HRM-managers klanten bij hem zijn. “De laatste groep natuurlijk vooral omdat die nogal eens geconfronteerd worden met klachten van werknemers over de werkomgeving.” Hij ziet deze metingen ook als kans voor HRM om medewerkers bij de werkomgeving te betrekken. “Zeker door de app zijn ze er natuurlijk heel actief mee bezig.”

Foto: Rianne Appel-Meulenbroek, assistent professor corporate Real Estate van de TU Eindhoven

Na Lokhoff kreeg Rianne Appel-Meulenbroek, assistent professor corporate Real Estate van de TU Eindhoven, de vloer. Zij is begonnen aan een grootscheeps onderzoek naar onder andere de effecten van flexibilisering, co-working en digitalisering op medewerkers. “Er zijn al tal van onderzoeken en studies geweest naar de effecten die kantoren op medewerkers hebben, dit onderzoek geeft daar weer een nieuwe dimensie aan.” Rianne Appel is nu op zoek naar partijen die aan haar onderzoek willen meewerken. “Behalve empirisch onderzoek hebben we ook gegevens uit de praktijk, het veld, nodig. Dus we zijn nu hard op zoek naar consortia, gebouweigenaren en ketenpartners om hieraan mee te werken.”

“Er zijn al tal van onderzoeken en studies geweest naar de effecten die kantoren op medewerkers hebben, dit onderzoek geeft daar weer een nieuwe dimensie aan”

Van een geheel andere orde was de presentatie van Wessel van Beerendonk, co-founder en architect bij Studio Rap. Van Beerendonk werkt met robots. “Alles wat wij ontwerpen engineren wij ook.” Wat dit in de praktijk betekent, liet hij aan de hand van beelden zien. Zo werkt Studio Rap momenteel met behulp van een 3Dprinter aan wachthokjes voor een watertaxibedrijf in Rotterdam. “De vormen die wij kunnen maken zijn met een traditionele bekisting niet te realiseren.

Ieder exemplaar kunnen wij uniek maken. Wij ontwerpen de algoritme die ontwerpen genereert.” Ook het indoor office, dat Van Beerendonk liet zien, maakte indruk. “Het is ontworpen en gebouwd volgens het beroemde Gaudi’s hangende kettingmodel.” De constructie bestaat uit 225 houten driehoeken die digitaal ontworpen zijn en vervolgens door de zes robots van Studio Rap zijn uitgezaagd. “Het is een unieke methodiek die ook relatief goedkoop is. Zo’n gebouw als dit”, en hij wijst naar de gewelfde plafonds, “is als je het traditioneel moet realiseren onbetaalbaar. Met de methode die wij hebben, komt het financieel in bereik.”


Foto: Wessel van Beerendonk, co-founder en architect bij Studio Rap

“Ik ben er ook van overtuigd dat je het proces moet innoveren wil de bouw echt gaan verduurzamen”

Een laatste voorbeeld dat hij toonde was de betrokkenheid van Studio Rap bij de uitbreiding van het hoofdkantoor van ABN Amro op de Zuidas met de Cirkel. De ontwerper van het gebouw, ArchitectenCie, wilde voor binnen nog iets bijzonders. Studio Rap bedacht een circulaire houten wand. Het hout hiervoor was afkomstig van afgekeurde planken. De wand die tot leven lijkt te komen, bestaat nu uit maar liefst 10.000 unieke houten onderdelen en een slordige 40.000 duvels. “Het is techniek op maat. De robots zijn dag en nacht bezig geweest met het zagen en plaatsen van de duvels. Vervolgens hoefde het op de bouwplaats alleen maar te worden gemonteerd. Deze wijze van werken betekent ook dat we op materialen kunnen besparen. Ik ben er ook van overtuigd”, zo sloot hij af, “dat je het proces moet innoveren wil de bouw echt gaan verduurzamen.”

Foto: Tjeu Verheijen vertelt over zijn vernieuwende aanpak bij Vodafone 

Tjeu Verheijen mag vandaag het rijtje van sprekers afsluiten. De Limburger heeft als hoofd vastgoed bij Vodafone in de afgelopen jaren een flinke verandering teweeg gebracht. Samen met de HRM-manager heeft hij bij het telecombedrijf het project ‘Changing Workplace’. Kern van het project is dat de kantoorpanden bijdragen aan een beter leefritme van medewerkers. “We werken niet alleen in hele mooie kantoorgebouwen, maar we hebben vooral een omgeving gecreëerd die aansluit bij de eisen van deze tijd”, betoogde Verheijen. Vodafone sleepte er uiteindelijk de Winning Workplace Award mee in de wacht. “Ons vertrekpunt is geweest dat het draait om de mensen die er werken. De werkwijze bij Vodafone was dat tussen ideevorming en het naar de markt brengen 12 weken zitten. Dus een flinke doorlooptijd. Wij wilden medewerkers helpen om dat te versimpelen.”

“Men ging elkaar ontmoeten,  omdat we plekken hadden gecreëerd waar men zich fijn voelt”

Verheijen introduceerde de campusaanpak waarbij medewerkers door elkaar heen konden gaan zitten. Ook kwamen er verschillende ruimtes die zich qua sfeer en aankleding van elkaar onderscheiden. “We hebben het aantal vierkante meters verminderd. Niet uit kostenreductie maar omdat we daarmee juist interactie tussen de medewerkers wilden stimuleren. Men ging elkaar ontmoeten,  omdat we plekken hadden gecreëerd waar men zich fijn voelt.

Allemaal ruimtes met een goed binnenklimaat en goed licht.” Zo pakte hij samen met de HRM-afdeling de acht locaties van Vodafone aan. “Die samenwerking was heel belangrijk omdat je feitelijk door een andere open manier van werken ook een cultuurverandering binnen het bedrijf introduceert. Daarnaast was het een kwestie van doen en laten zien dat de focus op de mensen in de kantoren ligt. En”, zo voegde hij er in één adem aan toe, “je ziet bij veranderingen het ziekteverzuim altijd omhoog schieten,  dat is bij Vodafone niet gebeurd. Ook een teken dat zo’n gezamenlijke aanpak werkt.”

Het volgende EET-café wordt het gehouden op woensdag 11 juli. Houd daarom de site van Kantoor vol Energie in de gaten voor het programma.